زینک چیست؟
برای دسترسی آسان به مطالب روی لینک‌های زیر کلیک نمایید
زینک چیست؟ زبنک چاپ یا پلیت یکی از مباحث تخصصی در چاپ کتاب می‌باشد که انتشارات پیک مشاور در این مقاله به توضیح مفصل درباره ماهیت و کاربرد های آن خواهد پرداخت. پلیت چاپ، به ورق‌هایی در صنعت چاپ گفته می‌شود. که از جنس زینک یا روی بوده و در دستگاه چاپ افست بر روی لاستیک برای حمل طرح استفاده می شود. در واقع اگر این ورق ها به روش سنتی لیتوگرافی درست شود.
زینک در صورتی که توسط دستگاه هایی مستقیم از کامپیوتر گرفته شود، پلیت گفته می‌شوند.
ابعاد ورق زینک چاپ
زبنک چاپ ورقی از جنس فلز زینک یا همان روی می‌باشد که در صنعت چاپ به ویژه چاپ افست و چاپ لیتوگرافی از آن استفاده می‌شود. زینک نام مصطلحی در صنعت چاپ در ایران برای معادل Printing Plate یا به طور خلاصه Plate از زبان انگلیسی است. در انگلیسی زینک (به انگلیسی:Zinc) به معنای فلز «روی» است.
کاربرد های استفاده از پلیت و زینک چاپ چیست؟
یکی از ویژگی‌های جالب پلیت یا زینک چاپ استفاده از عدم انحلال روغن و آب است، زینک چاپ شامل دو منطقه روی سطح می‌باشد:
منطقه غیر حامل و منطقه حامل اطلاعات و تصویر. که در منطقه حامل اطلاعات ویژگی های منحصر به فرد تصویر دفع آب شده. جذب مرکب پایه روغنی زینک چاپ و پلیت می‌شوند.
زینک چاپ افست معمولی
هنگامی که از پلیت و زبنک در چاپ افست استفاده می‌شود. ابتدا زبنک چاپ در آب غوطه ور شده. نقاطی که حمل کننده تصویر هستند آب را دفع می‌کنند و سایر نقاط تنها لایه نازکی از آب را به خود جذب می‌کنند.
زینک چاپ افست خشک
در پلیت خشک از آب برای نقاط تصویری و غیر تصویری استفاده نمی‌شود و موادی که سطح پلیت را می پوشانند به صورتی است که تنها نقاط تصویری پلیت خشک، مرکب مخصوص چاپ را به خود جذب می کند.
این روش از چاپ افست روی کاغذ که خاصیت جذب آب را ندارد بلکه روی موادی که خاصیت جذب آب را ندارند مانند پی وی سی قابل اجرا هستند. تجهیزات لازم برای چاپ افست خشک و استفاده از این نوع از پلیت ها در مقایسه با پلیت های چاپ افست معمولی بسیار متفاوت می‌باشد.
انواع پلیت های استفاده شده در صنعت چاپ
تا این قسمت از مقاله زینک چیست؟ متوجه شدیم که زینک و پلیت در حالت کلی چیست و در چه نوع صنعت‌هایی از چاپ استفاده می‌شود، خوب است بدانیم که پلیت‌ها انواع مختلفی دارند که در ادامه آن‌ها را به شما معرفی و در مورد هرکدام توضیح مختصری را ارائه می‌دهیم.
زینک چاپ و پلیت دیازو
پلیت‌های دیازو معمولا با لایه ای از مواد آلی پوشش داده می‌شوند. با حلال ویژه‌ای ظاهر می شوند. مدت زمانی که می‌توان زینک چاپ و پلیت دیازو را در سلامت نگهداری کرد حدود یک سال است. پلیت دیازو برای چاپ کتاب در تیراژ های بالاتر از ۱۵۰ هزار نسخه استفاده می‌شود.
پلیت پلی استری
ماشین‌های افست کوچک اغلب از پلیت‌های کاغذی یا پلی استری استفاده می‌کنند. این پلیت‌ها ارزان بوده اما مناسب تیراژهای بالا نیستند (در حدود ۵۰۰ تا ۵۰۰۰ با پلیت کاغذی و ۵۰۰۰ تا ۲۵۰۰۰ با پلیت‌های پلی‌استری).
این پلیت‌ها در بالانس کردن آب/مرکب ضعیف تر از پلیت‌های فلزی هستند. با پلیت‌های کاغذی به کیفیت محدودی می‌رسیم که جهت چاپ متن و تصاویر خطی مناسب است. از پلیت‌های پلی استری برای چاپ کارهای رنگی با ماشین‌های کوچک استفاده شده و مصرف وسیعی برای چاپ کتب تک رنگ با ماشین‌های سایز متوسط دارند.
پلیت حساس به حرارت
مراحل حساس نمودن و ظاهر کردن این پلیت‌ها کاملاً شبیه به تهیه فیلم لیتوگرافی با دستگاه ایمیج ستر می‌باشد.
پلیت هالید نقره
پلیت هالید نقره تقریباً شبیه فیلم‌های عکاسی بوده . با لایه های حساس به نور پوشش داده می‌شوند. به علت تاثیر امولسیون هالید نقره با سرعت کم انجام می‌شود. در زمان ظهور پلیت مقداری نقره محلول به جای می‌ماند. نقره باقی مانده نیز با استفاده از تجهیزات مناسب بازیافت می‌شود و در نهایت باقی مانده محلول از طریق فاضلاب‌ها دفع می‌گردد.
پلیت‌های هالید نقره به سه دسته نقسیم می‌شوند. ۱٫پلیت هالید نقره معمولی که با لایهٔ حساس به نور که مشابه فیلم‌های عکاسی پوشش داده می‌شود. ۲٫ پلیت هالید نقره با پایهٔ فیلم (پلیت پلی‌استری) که عموماً در چاپ تک رنگ کاربرد دارد. ۳٫ پلیت هالید نقره با پایهٔ فلزی که فقط برای سیستم‌های خروجی مستقیم پلیت (ctp) کاربرد دارد.
پلیت دو فلزی
زینک چیست؟ زینک یا پلیت دوفلزی دارای یک لایه پلیمری از قبل حساس شده که دو نوع شناخته شده تر آن عبارتند از:
- پلیت‌های با روکشی مسی بر روی فولاد ضد زنگ یا آلومنیوم.
- پلیت با روکش کرم روی مس.
پلیت فتوپلیمر
- پلیت فتوپلیمر هم مانند پلیت های معرفی شده با لایه ای از مواد آلی پوشیده می‌شود. این لایه در برابر ساییده شدن بسیار مقاوم بوده و ماندگاری بسیار بالایی دارند. معمولا از پلیت چاپ فتوپلیمری در چاپ کتاب با تیراژ بالاتر از ۲۵ هزار نسخه استفاده می‌شود.
پلیت الکترواستاتیکی
پلیت الکترواستاتیکی یکی دیگر از انواع زینک چاپ و پلیت ها می‌باشد، که خود نیز مدل دارد:
- پلیت با ترکیبات معدنی و غیر آلی نور رسانا.
- پلیت با ترکیبات مواد آلی نور رسانا.
نحوه محاسبه هزینه زینک کتاب به چه صورت است؟
قیمت و هزینه زینک و پلیت مصرفی برای چاپ کتاب در نسخه های مختلف متفاوت می‌باشد. هرچقدر تعداد صفحات کتاب مورد نظر بیشتر بوده هزینه و مصرف زینک نیز بالاتر می‌رود.
زینک مورد نیاز برای تیراژ کتاب
- زینک‌کاغذی، پلاستیکی و یا ترکیبی از هر دو ۱۰۰۰۰ – ۱۰۰.
- زینک حساس به نور از نوع دستی ۷۵۰۰۰ – ۵۰۰.
- زینک حساس (نگاتیو) دیازو ۷۵۰۰۰ – ۱۰۰۰۰.
- زینک حساس فتوپلیمر (نگاتیو) ۱۰۰۰۰۰۰- ۱۰۰۰۰.
- زینک حساس دیازو یا فتوپلیمر (پوزتیو) ۱۰۰۰۰۰۰- ۱۰۰۰۰.
- زینک مسی (چند فلزی) یک میلیون و بیشتر.